Tiroid

Tiroid Nedir?

Tiroid bezi boynumuzda yer alan kalp şeklinde bir endokrin bezidir. Bu bez vücudumuzun enerji kullanımını ve metabolizmayı etkileyen, beynin, kalbin, kasların ve diğer organların olması gerektiği gibi çalışmasını sağlayan tiroid hormonlarını salgılar. Bu hormonun salgılanma süreci şu şekildedir.

Hipotalamusdan salgılanan TRH hormonu kan yolu ile yine beyinde bulunan hipofiz bezine TSH hormonu salgılatır. Bu hormon tiroid bezinin çalışmasını kontrol eder ve tiroid bezini uyararak T3 ve T4 tiroid hormonlarının salgılanmasını sağlar. BU hormonların az ya da çok salgılanması vücutta çeşitli yapısal ve işlevsel bozukluklara sebep olur. Başlıca tiroid bezi rahatsızlıklarına neden olan durumlar şunlardır.

Tiroidin Yapısal Bozuklukları

Basit diffuz guatr- nodul gelişimi yok hormonlar normal tiroid bezinde büyüme
Multinoduler dıffuz guatr
tek tiroid nodulu

Tiroidin İşlevsel Bozuklukları

Hipertiroidi-zehirli guatr
Hipotiroidi -tiroid yetmezliği

Yapısal ve Fonksiyonel Bozukluklar (Hipertiroid Sebepleri)

Toksik diffüz guatr (Graves hastalığı)
Toksik multinodüler guatr- birden çok nodül, nodüllerin bir kısmı faza hormon salgılayarak zehirli guatr yapıyor.
Toksik Adenom- tek nodul ve bu nodülden fazla hormon salgılanması

Tiroid Bezinin Enflamatuar Hastalıkları

Haşimato hastalığı (kronik lenfosittik tiroiditi)

Hipertiroid ve Garves Hastalığı: Tiroid bezinin aşırı çalışması sonucu oluşan otoimun bir hastalıktır. Hipertiroidin en belirgin sebebi bu hastalıktır. Bu hastalık bağışıklık sisteminin bazı bakteri ve virüslere karşı koruyan mekanizmadaki sorunu yüzünden tetiklenir. Bağışıklık sistemi, Lenfosit adı verilen kan hücreleri tarafında üretilen antikorlarla vücuda giren bakteri ve virüsleri yok eder. Bazen bağışıklık sistemi kendi hücrelerimizdeki proteinlerle çapraz reaksiyona giren antikor üretme yanılgısına düşer. Birçok vakada bu hücreler antikorlar tarafından yok edilir. Garves hastalığında diğer durumun tersine bu antikorlar yani Tiroid uyarıcı imünglobinler, hücrelerin fazla çalışmasını sağlar. Graves hastalığındaki antikorlar, tiroid hücrelerinin yüzeyindeki reseptörlere bağlanır ve hücrelerin tiroid hormonunu aşırı üretmesini ve salgılanma için uyarılmasını sağlar. Graves hastalığının belirtileri şunlardır.

Kaygı ve sinirlilik
Eller veya parmaklarda ince bir titreme
Isı hasasiyeti, terlemede ve vücut ısısında artış ve nemli cilt
Normal beslenme alışkanlıklarına rağmen kilo kaybı
Tiroid bezinde büyüme(guatr)
Adet döngüsünde değişim
Ereksiyon problemi veya libido azalması
Bağırsak hareketlerinde artma
Gözlerde şişme
Yorgunluk
Kaval kemiği veya ayak üstünde kalınlaşmış ve kızarmış deri
Hızlı ve düzensin kalp atışı

Hipotiroid ve Hashimoto Hastalığı: Bağışıklık sisteminin tiroid bezine saldırdığı durumda oluşan hastalığa denir. Endokrin sisteminizin önemli bir parçası olan tiroid bezi, vücudunuzun birçok fonksiyonunu koordine eden hormonları üretir. Bu hastalıktaki iltihaplanma diğer adıyla tiroiditi olarak bilinir ve tiroid bezinin yetersiz çalışmasına sebep olur. Buna hipotiroid denir. Hipotiroidin en belirgin sebebi Hashimoto hastalığıdır. Bu hastalığın belirtileri kolay fark edilmez ve yıllarca ilerleyip kronik tiroid hasarına sebep olabilir. Hipotiroid belirtileri şunlardır.

Yorgunluk ve uyuşukluk
Soğuk hassasiyetinde artış
Kabızlık
Solgun ve kuru cilt
Yüzde şişme
Tırnaklarda kırılma
Saç dökülmesi
Dilde büyüme
Açıklanamayan kilo kaybı
Kas ağrısı duyarlılık ve sertlik
Kaslarda zayıflama
Aşırı veya uzun adet kanaması
Depresyon
Hafıza kaybı

Gebelikte Hipotiroidizm ve Hipertiroidizm

Hamileliğin ilk 3 ayında bebeğin beyin ve sinir sisteminin sağlıklı olarak gelişmesi için tiroid hormonları gereklidir. Bebeğin tiroid bezi hamileliğin 12. haftası civarında kendi hormonlarını salgılamaya başladığından, o zamana kadar bebek plasentadan geçen hormonlara bağlıdır. Eğer hamileyken Graves hastalığına sahipseniz her ay hormonlarınızı kontrol ettirmeniz gerekmektedir. Tiroid seviyesinin yükselmesine sebep olabilecek iki çeşit hamilelik hormonu vardır. Bunlar östrojen ve hCG hormonlarıdır. Fakat hamilelik sırasında tiroid hastalığını teşhis etmek kolay değildir.

İlk 3 aylık dönemde eğer önceden hipertiroid veya hipotirodi rahatsızlığınız var ise daha kontrollü olmalısınız. Bunun yanında hipertiroid hamilelik ile çok benzer belirtiler göstermektedir. Örnek olarak çarpıntı, kilo kaybı, sürekli kusma gibi belirtileriniz var ise doktorunuza başvurunuz. Tedavi edilmeyen tiroid hastalıkları gebelikte düşük, prematüre, Preeklampsi sonuçlarını doğurabilir.

Gebelikte Hipotiroidizm ve Hipertiroidizm Belirtileri

Hipertiroidizm