Kolesterol Nedir?

 

Kolesterol, vücudunuzdaki tüm hücrelerde bulunan mumsu, yağ benzeri bir maddedir. Vücudumuz hormonları D vitaminini ve yiyecekleri sindirmek için gerekli salgıları üretmek için kolesterole ihtiyaç duyar. Vücudumuz gerekli miktardaki kolesterolü üretir. Aynı zamanda yumurta et ve peynir gibi hayvansal gıdalardan da alınabilir. Eğer kanda çok fazla miktarda kolesterole sahipseniz bu başka maddelerle birleşip bir tabaka oluşturur. Bu tabaka damar duvarlarına yapışır. Bu tabaka damar yağlanmasına sebep olur. Sonuç olarak koroner kalp hastalığına dönüşür ve damarlar ya incelir ya da tıkanır.

 

Kolesterol tipleri:

 

HDL (Yüksek yoğunluklu lipoprotein): Buna iyi kolesterol denir çünkü colestreol vücudun farklı yerlerinden tekrar karaciğere taşınır. Sonra karaciğer kolesterolü dışarı atar.

 

LDL(Düşük yoğunluklu lipoprotein) :Buna kötü kolesterol denir çünkü bu seviyedeki kolesterol plak oluşumuna sebep olur.

 

VLDL(Çok düşük yoğunluklu lipoprotein) Buna da kotu kolesterol denir çünkü bu kolesterolde plak oluşumuna sebep olur fakat VLDL trigliseridleri taşırken LDL kolesterolü taşır.

 

Kolesterole ne sebep olur?

​

• En önemli sebebi sağlıksız yaşam tarzıdır. Bu büyük ölçüde sağlıksız beslenmeyi kapsar. Mesela yüksek miktarda zararlı yağ tüketmek buna örnektir. İlk durum bazı etlerde bulunan, hazır gıdalar, çikolata, pişmiş ürünler, aşırı kızartılmış ve işlenmiş gıdalarda bulunan doymuş yağdır. Diğer durum trans yağlar içeren ürünleri tüketmektir. Bunları tüketmek LDL’ nin yükselmesine sebep olur.

• Fiziksel aktivite eksikliği HDL ‘nin düşmesine sebep olur.

• Sigara kullanımı HDL ‘nin düşmesine LDL ‘nin yükselmesine sebep olur.

• Genetik de yüksek kolesterol sebebi olabilir.

 

Yüksek kolesterolün sebep olduğu hastalıklar:

 

Eğer damarlarınızda yüksek miktarda plak varsa, plak olan alan parçalanabilir. Kan pıhtısı oluşmasına sebep olur ve bu pıhtı yeterince büyük ise kan akışını bloke edebilir. Eğer oksijen bakımından zengin kanın akışı azalır ya da bloke olursa bu kalp krizine neden olabilir. Plak vücudun herhangi bir damarında da olabilir. Eğer beyne ya da uzuvlara giden damarlarda oluşur ve kan akısını engeller ya da bloke ederse karotid arter hastalığı, inme ve periferik arter hastalığına sebep olabilir.

​

Yüksek Kolesterol Belirtileri

 

Genellikle yüksek kolesterol olduğunu gösteren belirtiler yoktur. Genel olarak kalp krizi ya da inme gibi acil durumlarda kendisini belli eder.

 

Bu tür acil durumlar, yüksek kolesterol atar damarlarımızda plak oluşumuna neden olana kadar ortaya çıkmaz. Plak atar damarlarımızı daraltır, böylece damarlarımızdan daha az kan geçmesine neden olur. Plak oluşumu atar damarlarımızın içini kaplayan tabakanın bozulmasına sebep olur ve ciddi komplikasyonlarla sonuçlanabilir.

 

Kolesterolünüzün yüksek olup olmadığını anlamanın tek yolu kan testi yaptırmaktır. Kolesterol yüksekliği total kan kolesterolünün 240 mg/dL.yi (miligram/desilitre) aşması anlamına gelir. 20 yaşını geçkin biriyseniz, doktorunuza danışarak kolesterolünüze bakılmasını isteyebilirsiniz. En az her 4 ilâ 6 yılda bir kolesterolünüze baktırmanız gerekir.

 

Eğer ailenizde yüksek kolesterol sorunu yaşayan yakınlarınız varsa veya  yüksek tansiyon, kilo ve sigara içme risk faktörlerine sahipseniz doktorunuz kolesterolünüze daha sık baktırmanızı tavsiye edebilir. Kolesterol seviyesini ölçen kan testleri mevcuttur. Bu testleri ne zaman ve ne sıklıkla yaptıracağınız yaş, risk faktörleri ve aile geçmişinize bağlıdır.

​

• 19 ve 19 yaşından küçükler için;

İlk test 9-11 yaş arasında ve her 5 yılda bir tekrar edilmelidir.

Eğer ailede yüksek kolesterol ve kalp krizi geçmişi var ise 2 yaşından test yapılmaya başlanabilir.

​

• 20 yaşından büyükler için;

Her 5 senede bir yapılmalıdır.

​

• 45-65 yaş aralığındaki erkekler ve 55-65 yaş aralığındaki kadınlar her 1-2 yılda bir test yaptırmalıdır.

​​

Kolestrol Tedavisi

 

Diyet ve egzersiz gibi yaşam tarzı değişikliklerine rağmen kolesterol seviyesi belli bir düzeye çekilemeyen hastalarda, ilaçla tedavi gerekli olabilir. Ancak bu durum kolesterolü normal seviyede olan kişiler için geçerli değildir. Kolesterol ilaçlarının yerinde ve doğru kullanımı çok önemlidir. Kolesterol yüksekliği tedavisi mutlaka yaşam şartlarındaki değişiklikle birlikte olmalıdır. Bu olmadan uygulanacak ilaç tedavisi iyi bir çözüm değildir. Etkili olan her ilacın da aynı değerlerde istenmeyen etkileri olabilir. Kolesterol ilaçlarının da binde bir oranında olan bazı yan etkileri bilinmektedir. Ancak ilaçların kesilmesi ile bu sorunlar ortadan kalkar ve kalıcı hasara neden olmaz.