Astım Nedir?

 

Astım, nefes yollarının daralması ekstra mukus üretmesinden meydana gelir. Bu durum nefes almada güçlük, öksürük, hırıltı ve nefes darlığına sebep olur. Bazı kişiler için astım hafif seyreder ve yaşam kalitesini çok etkilemez ancak bazı astım vakaları özellikle atak sırasında hayati tehlike bile oluşturacak cinsten olur.

 

Astım tedavi edilemez ancak semptomları kontrol altına alınabilir. Eğer astım hastasıysanız mutlaka bir doktorun kontrolünde olmanız gerekir çünkü astım semptomları zaman içinde değişebilir ve ona göre tedavide farklılıklar yapılması gerekebilir.

​

Astım Belirtileri

 

Astım semptomları kişiden kişiye değişir. Bazı kişilerde rastgele zamanlarda astım atakları oluşurken bazı kişilerde ise yoğun egzersiz esnasında ortaya çıkan semptomlar olabilir. Ya da her daim semptom yaşayan kişiler de vardır.

 

Astım semptomlarının başlıcaları,

​

• Nefes darlığı

• Göğüs ağrısı

• Nefes darlığına ve öksürüğe bağlı uyku problemleri

• Hırıltılı nefes alma

• Üst solunum yolları enfeksiyonlarıyla tetiklenen öksürük veya hırıltı atakları

 

İleri seviye astımın belirtileri,

​

• Yoğunlaşan ve sıklığı artan astım atakları

• Nefes almada güçlük (Zirve akım ölçerle ölçülebilen derecede)

• Anlık astım spreylerini daha sık kullanma ihtiyacı

 

Bazı kişilerde astım semptomları belirli durumlarda artış gösterir. Örneğin,

​

• Egzersize bağlı astım atağı. (Özellikle hava soğuk ve kuruysa daha kötü seyreder)

• Meslekle ilgili astım (İş yerindeki bazı kimyasallara, toza veya gazlara düzenli olarak maruz kalınca ortaya çıkar)

• Alerjik astım (Havada bulunan polen, toz, mayt, deri partikülleri veya hayvan tüyleriyle tetiklenir.)

 

Ne zaman doktora gitmeli?

 

Sık sık meydana gelen astım atakları hayati tehlike oluşturabilir.Atak esnasında ne yapılması gerektiğiyle ilgili doktorunuzla görüşüp bir acil müdahale planı oluşturmak gerekir. Eğer sıklıkla nefes darlığı ve hırıltı yaşıyorsanız, nefes açıcı spreylerden sonra atakta bir iyileşme olmuyorsa, en ufak bir fiziksel aktivitede nefesiniz tıkanıyorsa mutlaka acil olarak müdahale edilmesi gerekir.

 

Astımı Tetikleyen Sebepler:

​

• Polen, toz, mayt, hayvan tüyü gibi hava yollarını tıkama ihtimali olan maddelere maruz kalmak.

• Nezle, grip gibi üst solunum yolları enfeksiyonları

• Fiziksel aktivite

• Soğuk hava

• Hava kirliliği

• Bazı ilaç etkin maddeleri (aspirin, ibuprofen ve naproksen gibi)

• Stres

• Bazı yiyeceklerdeki koruyucular

• Reflü

 

Astımın Risk Faktörleri:

​

• Ailede astım vakası olması

• Atopik dermatit ya da alerjik rinit gibi başka bir alerjinin varolması

• Aşırı kilolu olmak

• Sigara içmek

• Sigara dumanına maruz kalmak

• Hava kirliliği

• Çiftçilik, kuaförlük gib bazı kimyasallara maruz kalınabilen mesleklerde çalışmak

​​

Astım Tedavisi

 

Astım hastaları için çoğu kez şikayetlerin giderilmesi tek amaçtır. Ancak hastaların bu beklentisi esas durumu maskeleyebilir. Çünkü önemli olan iltihabın (yangı=enflamasyon) tedavi edilmesidir.

 

Astım tedavisinde etkileri farklı 2 grup ilaç kullanılmaktadır:

​

• Kontrol edici ilaçlar

• Rahatlatıcı ilaçlar

 

Astım tedavisinde kullanılan ilaçların çoğu inhalasyon (solunum yolu) ile verilmektedir; ilaçlar böylece doğrudan hava yollarına ulaşmaktadır.

 

Astım tedavisinin amaçları şunlardır:

​

• Gündüz ve gece şikayetlerinin olmaması

• İşlerin rahat yapılabilmesi

• Rahatlatıcı ilaca az gereksinim duyulması

• Acil servise başvurmak zorunda kalınmaması

• Sağlanan kontrolün sürdürülmesi.

 

Kontrol Edici İlaçlar

 

Bu gruptaki ilaçlar hava yollarındaki iltihabı tedavi ederek astımın kontrol altında tutulmasını sağlar. Solunum yoluyla alınan steroidler bu grupta yer alır. Bu ilaçların her gün ve uzun süreli olarak kullanılması gerekir. Eğer hasta iyileştiğini sanarak doktoruna danışmadan tedavisini keserse, hastalık yeniden ortaya çıkar.

 

Rahatlatıcı İlaçlar

 

Etkileri kısa sürede hissedilir. Bu grup ilaç sadece lüzum halinde nefes daralması olduğunda hava yollarını açmak için kullanılmalıdır. Bu ilaçlara fazla ihtiyaç duyuluyorsa astım iyileşmiyor demektir.

 

Astımın kontrol altına alınması için neler yapılabilir?

 

• Doktorun verdiği ilaçları (cihazları) doğru ve düzenli kullanmak

• Hangi ilacın kontrol edici ilaç, hangisinin rahatlatıcı ilaç olduğu öğrenmek

• Kontrollere düzenli gitmek

• Şikayetleri artıran tetikleyici faktörleri öğrenmek ve mümkün olduğunca bunlardan uzak durmak