Karaciğer Yağlanması Nedir?

 

Karaciğer yağlanması, karaciğerde yağ kitlesindeki artış olarak bilinir. Karaciğerde küçük oranda yağ bulunması normaldir ancak bunun çoğalması sağlık problemlerine yol açar.

 

Karaciğer, vücuttaki ikinci en büyük organdır ve bir çok görevi vardır. Bunların arasında yediğimiz ve içtiğimiz her şeyi işlemek ve zararlı maddeleri kanımızdan temizlemek bulunur. Karaciğerde fazla yağ bulunması, ilerleyen zamanlarda karaciğer hasarına yol açabilir.

 

Erken dönem karaciğer yağlanması tanısı, yağ hücresi içeren karaciğer hücreleri oranı %5’i geçtiğinde konur. Bu teşhis genellikle, karaciğerden mikro parçalar alınıp mikroskop altında incelenerek elde edilir. Ultrason, CT ve MRI tetkikleri de karaciğerin yağ oranı ile ilgili bilgi verebilir.

 

Karaciğer çoğu zaman kendi kendini onarabilen bir organdır. Hücreler hasar gördükçe, yerine sağlıklı hücreler üretilir. Eğere karaciğere düzenli olarak zarar verecek şeyler yapılırsa, kalıcı hasar meydana gelir ve buna siroz denir.

 

Çok ağır vakalar haricinde, karaciğer yağlanması, uygun diyeti uygulamak, kilo kaybı ve egzersiz yapmak gibi yaşam tarzındaki değişikliklerle bertaraf edilebilir. Çoğu vakada karaciğer yağlanması herhangi bir belirti vermez.

 

Eğer önlem alınmazsa karaciğer yağlanması ilerleyebilir ve karaciğer iltihabı, karaciğer hasarı, karaciğer kanseri seviyelerine gelebilir.

​

Karaciğer Yağlanması Belirtileri

 

Genellikle herhangi bir belirti vermemekle beraber, karaciğer yağlanması olan kişilerin %20’sinde durumun ilerlediği gözlenir. Bu durum gerçekleşirse yorgunluk veya alt karında huzursuzluk hissedilebilir veya karaciğer biraz büyür. Bu büyüme doktor muayenesinde anlaşılır.

 

Eğer karaciğer yağlanması siroz veya karaciğer iflasına dönüşürse, sıvı dolu ve şişmiş bir karın, ciltte ve gözlerde beliren sarılık, anormal kanama gibi belirtiler görülebilir.

 

Karaciğer Yağlanması Sebepleri:

 

Karaciğer yağlanmasının en büyük sebebi aşırı alkol almak olarak belirtilir. Alkol almayan kişilerde buna neyin sebep olduğu her zaman açıklanamaz ancak aşırı kilolu olmak, çok fazla işlenmiş şeker tüketmek, şeker hastalığı, hareketsiz yaşam ve genetik faktörlerin etkisi vardır.

 

Karaciğer yağlanması, vücut çok fazla yağ ürettiğinde veya yağları doğru şekilde metabolize edemediğinde ortaya çıkar. Fazla yağ karaciğerde depolanır ve karaciğer yağlanmasına sebep olur.

​

Karaciğer Yağlanması Çeşitleri:

​

Alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanması:

 

Alkol kullanmayan kişilerde ortaya çıkan karaciğer yağlanması, karaciğerin yağ hücrelerini parçalayamayıp depolamasıyla meydana gelir. Sebep alkol kullanımı değildir ve teşhis, karaciğerdeki yağ oranı yüzde 5’i geçtiğinde koyulur. Ayrıca gebelik döneminde de akut olarak karaciğer yağlanması gözlemlenebilir ve semptomlar genellikle 3. trimesterde ortaya çıkar. Doğumdan sonraki bir kaç hafta içinde eski haline döner.

 

Alkole bağlı karaciğer yağlanması:

 

Alkole bağlı karaciğer yağlanması, alkolden ileri gelen karaciğer hastalıklarının ilk aşamasıdır. Çok fazla alkol kullanımı karaciğerde hasara yol açar ve sonuç olarak karaiğer görevini yerine getiremez ve yağları parçalayamaz hale gelir.

 

Alkol kullanımına son vermek, yağlanmada gerileme sağlar ve yaklaşık olarak 6 hafta içinde yağlanma kaybolabilir. Ancak aşırı alkol kullanımı devam ettikçe, karaciğerdeki hasar artar ve durum siroza kadar gidebilir.

​

Karaciğer Yağlanması Tedavisi

 

Fiziksel Muayene:

 

Karaciğer yağlanmasına bağlı hasardan şüphelenildiğinde, doktorunuz karaciğerde büyüme olup olmadığını anlamak için karından elle muayene yapar. Ancak her karaciğer yağlanması vakasında karaciğer büyümesi görülmez. Eğer yorgunluk ve iştahsızlık durumunuz varsa bunu mutlaka doktorunuza belirtmelisiniz. Ayrıca alkol kullanım sıklığı, ilaç kullanım geçmişi de önemlidir.

 

Kan Testi:

 

Rutin kan testinde karaciğer enzimleri normalden yüksek çıkabilir. Kesin teşhis için ileri tetkik gerekebilir.

 

Görüntüleme Tetkikleri:

 

Ultrason, fibroscan, MRI ve CT gibi görüntüleme tetkikleri sayesinde karaciğerdeki yağlanma oranı ölçülebilir.

 

Karaciğer Biyopsisi:

 

Karaciğerdeki yağlanma oranını en net şekilde ortaya çıkaran teknik karaciğerden biyopsi yöntemiyle doku alınıp ölçüm yapılmasıdır. Bu işlem için lokal anestezi altında, iğne yardımıyla karaciğerden mikro parçalar alınır.

 

Tedavi:

 

İlaç tedavisinin yanı sıra karaciğer yağlanmasını engellemenin en basit yolu, alkol alımını azaltmak, kolestrol seviyesini kontrol altında tutmak ve rafine şeker tüketmemek, kilo vermek ve kan şekerini dengeli tutmaktır.